Word jij soms ook wel eens tureluurs van alle verschillende bestanden op je computer? Afbeeldingen, logo’s, teksten, geschikt voor drukwerk of niet, pfff…
Als je ondernemer bent, dan moet je gaan communiceren over je huisstijl en je website en dus over al die bestanden. Wat moet je nu wanneer aanleveren en wat wordt waarvoor gebruikt? Ik heb het voor je op een rijtje gezet.
.AI (Adobe Illustrator)
Het basis bestandsformaat van Adobe Illustrator, geschikt voor drukwerk. Alle lagen blijven intact en bewerkbaar. De bestanden zijn daardoor makkelijk aan te passen en wat zwaarder om te versturen. Dit bestand wordt vaak voor logo’s gebruikt, maar je zult het niet zo snel krijgen van je vormgever. Die sturen namelijk liever een EPS-bestand (zie verderop).
.BMP (Bitmap)
Dit is een oud bestandsformaat, gebruikt voor foto’s en logo's. Er vindt (bijna) geen compressie plaats, waardoor het erg zware bestanden zijn. Het wordt zelden meer gebruikt en heeft eigenlijk geen eigenschappen die een ander bestandsformaat niet beter kan.
.DOC of .DOCX (Document)
Dit is het formaat waarmee Microsoft Word werkt. Ideaal voor het aanleveren van teksten en ideeën. Gebruik een Word document echter nooit voor het aanleveren van foto's voor drukwerk. Het is lastig voor je vormgever om de bestanden weer uit dat document te trekken en er is een kans dat Word de kwaliteit van je afbeeldingen aantast. Lever dus altijd de originelen erbij.
.EPS (Encapsulated PostScript)
Dit bestand kan gemaakt zijn met Illustrator (vector) of Photoshop (pixels). In Photoshop zijn de lagen verdwenen, waardoor het bestand minder makkelijk aan te passen is. Dit bestand is bruikbaar voor iedereen die met grafische programma's werkt en wordt vaak gebruikt voor logo’s. Vraag dus om een EPS bestand van je logo, want je zult het nog vaak aan moeten leveren.
.GIF (Graphics Interchange Format)
Een lage resolutie bestand wat tegenwoordig eigenlijk alleen nog maar gebruikt wordt voor bewegende plaatjes op internet. Omdat Flash door Apple niet ondersteund wordt op iPhone en iPad, is GIF al een tijdje bezig aan een comeback. Het aantal kleuren wordt in een GIF echter drastisch beperkt (maximaal 256) om de omvang te verkleinen, dus voor stilstaande plaatjes wordt deze nauwelijks nog gebruikt. GIF ondersteunt ook transparantie, maar niet zo vloeiend als PNG (zie verderop).
.AI (Adobe Illustrator)
Het basis bestandsformaat van Adobe Illustrator, geschikt voor drukwerk. Alle lagen blijven intact en bewerkbaar. De bestanden zijn daardoor makkelijk aan te passen en wat zwaarder om te versturen. Dit bestand wordt vaak voor logo’s gebruikt, maar je zult het niet zo snel krijgen van je vormgever. Die sturen namelijk liever een EPS-bestand (zie verderop).
.BMP (Bitmap)
Dit is een oud bestandsformaat, gebruikt voor foto’s en logo's. Er vindt (bijna) geen compressie plaats, waardoor het erg zware bestanden zijn. Het wordt zelden meer gebruikt en heeft eigenlijk geen eigenschappen die een ander bestandsformaat niet beter kan.
.DOC of .DOCX (Document)
Dit is het formaat waarmee Microsoft Word werkt. Ideaal voor het aanleveren van teksten en ideeën. Gebruik een Word document echter nooit voor het aanleveren van foto's voor drukwerk. Het is lastig voor je vormgever om de bestanden weer uit dat document te trekken en er is een kans dat Word de kwaliteit van je afbeeldingen aantast. Lever dus altijd de originelen erbij.
.EPS (Encapsulated PostScript)
Dit bestand kan gemaakt zijn met Illustrator (vector) of Photoshop (pixels). In Photoshop zijn de lagen verdwenen, waardoor het bestand minder makkelijk aan te passen is. Dit bestand is bruikbaar voor iedereen die met grafische programma's werkt en wordt vaak gebruikt voor logo’s. Vraag dus om een EPS bestand van je logo, want je zult het nog vaak aan moeten leveren.
.GIF (Graphics Interchange Format)
Een lage resolutie bestand wat tegenwoordig eigenlijk alleen nog maar gebruikt wordt voor bewegende plaatjes op internet. Omdat Flash door Apple niet ondersteund wordt op iPhone en iPad, is GIF al een tijdje bezig aan een comeback. Het aantal kleuren wordt in een GIF echter drastisch beperkt (maximaal 256) om de omvang te verkleinen, dus voor stilstaande plaatjes wordt deze nauwelijks nog gebruikt. GIF ondersteunt ook transparantie, maar niet zo vloeiend als PNG (zie verderop).
.JPEG of .JPG (Joint Photographic Experts Group)
Met behulp van dit bestandsformaat kunnen afbeeldingen gecomprimeerd worden, waardoor ze ideaal zijn om via e-mail te sturen of op een website te gebruiken. Pas echter op met het comprimeren en steeds weer opnieuw als JPG opslaan, want een zware compressie geeft een lelijk vlekkeneffect - voornamelijk langs randen van de ene naar de andere kleur - dat niet meer terug te draaien is.
Met behulp van dit bestandsformaat kunnen afbeeldingen gecomprimeerd worden, waardoor ze ideaal zijn om via e-mail te sturen of op een website te gebruiken. Pas echter op met het comprimeren en steeds weer opnieuw als JPG opslaan, want een zware compressie geeft een lelijk vlekkeneffect - voornamelijk langs randen van de ene naar de andere kleur - dat niet meer terug te draaien is.
.PDF (Portable Document Format)
Dit bestandsformaat is ontzettend veelzijdig. Lage resolutie bestanden kunnen gebruikt worden voor drukproeven en e-books. Hoge resolutie bestanden zijn geschikt voor drukwerk en soms verrassend laag in omvang, waardoor ze gemakkelijk via e-mail verstuurd kunnen worden. Ook is het mogelijk er formulieren mee te maken en er aantekeningen en markeringen in te plaatsen. PDF is zo ingeburgerd geraakt dat het op vrijwel alle apparaten en browsers ondersteund wordt. Omdat een PDF zo veelzijdig is en ook nog eens beveiligd kan zijn, kun je er niet zomaar vanuit gaan dat het bruikbaar is voor je vormgever. Laat dit dus nakijken.
.PNG (Portable Netowrk Graphics)
PNG-bestanden zijn in opkomst gekomen vanwege de uitgebreide ondersteuning van transparantie op internet. Vroeger gebruikte je hiervoor een GIF-bestand, maar deze kende alleen transparant of niet, waardoor de kleurovergangen niet altijd even mooi waren. PNG kent ook gradaties van transparantie, waardoor dit hét bestandsformaat is geworden op websites, naast JPG. Het bestandsformaat kent ook niet de lelijke compressievlekken van JPG. PNG is echter wel zwaarder dan JPG, maar daar zijn weer tools voor. Een PNG-bestand kan ook animatie bevatten, maar dit wordt door weinig browsers ondersteund.
Dit bestandsformaat is ontzettend veelzijdig. Lage resolutie bestanden kunnen gebruikt worden voor drukproeven en e-books. Hoge resolutie bestanden zijn geschikt voor drukwerk en soms verrassend laag in omvang, waardoor ze gemakkelijk via e-mail verstuurd kunnen worden. Ook is het mogelijk er formulieren mee te maken en er aantekeningen en markeringen in te plaatsen. PDF is zo ingeburgerd geraakt dat het op vrijwel alle apparaten en browsers ondersteund wordt. Omdat een PDF zo veelzijdig is en ook nog eens beveiligd kan zijn, kun je er niet zomaar vanuit gaan dat het bruikbaar is voor je vormgever. Laat dit dus nakijken.
.PNG (Portable Netowrk Graphics)
PNG-bestanden zijn in opkomst gekomen vanwege de uitgebreide ondersteuning van transparantie op internet. Vroeger gebruikte je hiervoor een GIF-bestand, maar deze kende alleen transparant of niet, waardoor de kleurovergangen niet altijd even mooi waren. PNG kent ook gradaties van transparantie, waardoor dit hét bestandsformaat is geworden op websites, naast JPG. Het bestandsformaat kent ook niet de lelijke compressievlekken van JPG. PNG is echter wel zwaarder dan JPG, maar daar zijn weer tools voor. Een PNG-bestand kan ook animatie bevatten, maar dit wordt door weinig browsers ondersteund.
.PSD (Photoshop Document)
Het basis bestandsformaat voor Photoshop. Het laat alle lagen en instellingen intact. Hierdoor is het een zwaar bestand wat je niet vaak opgestuurd zult krijgen. Je vormgever kan beoordelen of het geschikt is voor drukwerk.
.RAW (vertaling van 'ruw', onbewerkt)
Het bestand bevat de oorspronkelijke gegevens van de beeldsensor en moet nog omgezet worden naar goede profielen in bijvoorbeeld Lightroom. Als je RAW-bestanden hebt, kun je ze het beste om (laten) zetten in het aanzienlijk lichtere TIFF formaat.
.TIFF of .TIF (Tagged Image File Format)
Dit bestandsformaat wordt gebruikt voor afbeeldingen. Je kunt kiezen voor verschillende vormen van compressie, of helemaal geen, waardoor dit het ideale formaat is geworden voor grafici. Daarom worden deze bestanden alleen maar gebruikt voor drukwerk. Een TIFF kan lagen bevatten, maar wordt daardoor erg zwaar.
.XLS of .XLSX (Excel Spreadsheet)
Dit bestandsformaat van Excel is perfect voor het aanleveren van tabellen en grafieken. Maak het echter niet te mooi op, maar laat je vormgever zorgen voor de juiste huisstijl. Als je ook teksten en afbeeldingen nodig hebt, plaats deze dan in Word en niet in Excel.
Dat was het wel zo’n beetje. Of denk je dat ik er nog eentje vergeten ben? In dat geval hoor ik het graag!
Het basis bestandsformaat voor Photoshop. Het laat alle lagen en instellingen intact. Hierdoor is het een zwaar bestand wat je niet vaak opgestuurd zult krijgen. Je vormgever kan beoordelen of het geschikt is voor drukwerk.
.RAW (vertaling van 'ruw', onbewerkt)
Het bestand bevat de oorspronkelijke gegevens van de beeldsensor en moet nog omgezet worden naar goede profielen in bijvoorbeeld Lightroom. Als je RAW-bestanden hebt, kun je ze het beste om (laten) zetten in het aanzienlijk lichtere TIFF formaat.
.TIFF of .TIF (Tagged Image File Format)
Dit bestandsformaat wordt gebruikt voor afbeeldingen. Je kunt kiezen voor verschillende vormen van compressie, of helemaal geen, waardoor dit het ideale formaat is geworden voor grafici. Daarom worden deze bestanden alleen maar gebruikt voor drukwerk. Een TIFF kan lagen bevatten, maar wordt daardoor erg zwaar.
.XLS of .XLSX (Excel Spreadsheet)
Dit bestandsformaat van Excel is perfect voor het aanleveren van tabellen en grafieken. Maak het echter niet te mooi op, maar laat je vormgever zorgen voor de juiste huisstijl. Als je ook teksten en afbeeldingen nodig hebt, plaats deze dan in Word en niet in Excel.
Dat was het wel zo’n beetje. Of denk je dat ik er nog eentje vergeten ben? In dat geval hoor ik het graag!